muzyka

Deformacja materiału dźwiękowego

Za deformację materiału dźwiękowego możemy rozumieć modyfikację kompozytora nad dźwiękiem w celu uzyskania odmiennej, specyficznej barwy. Cytując słowa Zofii Lissy "Preparowanie materiału dźwiękowego szło w różnych kierunkach, w celu uzyskania a) większej wypukłości dźwięku, b) zaostrzenia jego brzmienia, c) zamglenia jego jakości barwnej, d) przejścia w zupełnie nową jakość brzeminiową." Pierwszym, najprostszym przykładem tego typu może być - augumentacja - wyolbrzymienie dźwięku (np. narastający, wyolbrzymiony dźwięk przetaczających się puszek po konserwach we wspomnianym filmie "Historia jednego myśliwca", w którym bohaterzy w tenże sposób odczuwali dźwięk wydających puszek)(s178). Funkcja ta znakomicie spisuje, się we wszelkiego rodzaju filmach grozy. Przykładem może być film "Raj utracony" gdzie muzyka towarzyszy obrazom piekła, ingerując się z nim np. wyolbrzymiając dźwięk klarnetu zawartego w kadrze, lub augumentując dźwięk dzwona kiedy w kadrze widzimy człowieka uderzającego o wnętrze dzwona. (s.179). Jak widać augemntacja dźwięku potęgująco wpływa na element grozy w filmie, ale również na napięcie, kulminuje emocje - co w dzisiejszym kinie, znakomicie da się zaobserwować w znacznej części filmów sensacyjnych.

Zastosowanie tej funkcji widać, we wcześniej wymienionym filmie "Zdradzieckie serce", w którym bicie serca ofiary mordercy narasta, odzwierciedlając jego strach, dodatkowo pozostałe dźwięki instrumentów również podkreślają atmosferę grozy, szaleństwa. (s.178) Aby zdać sobię sprawę, z wartości tego typu ilustracji muzycznej, należałoby obejrzeć powyższe przykłady bez dźwięku - zwracając uwagę na to o ile uboższe dla fabuły ale również odczuwanych przez nas emocji byłyby owe sceny.

Należy zauważyć iż, efekt przybliżenia i oddalenia dźwięku - również jest deformacją materiału dźwiękowego - mimo że zwykle dotyczy efektów szmerowych, pojedyńczych dźwięków, da się również zauważyć stosowanie tego zabiegu muzyką. Dobrym tego przykładem może być film wspomnianego wcześniej reżyser Siergieja Eisensteina - "Aleksander Nevsky" - gdzie instrumenty celowo były zbliżane i oddalane od mikrofonu, aby uzyskać efekt deformacji barwy melodyki. (s.177). Całkiem współczesnym przykładem deformacji materiału, może być muzyka filmów s-f - np. film Ridley'a Scott'a "Łowca Androidów", gdzie za pomocą przejścia w całkowicie nową barwę brzmienia powstała znakomita ścieżka dźwiękowa, nadająca filmowi nie tylko efekt futurystyczny, ale również aurę tajemniczości, czegoś niezwykłego. Nie ulega wątpliwości, iż deformacja dźwięku jest przedmiotem ogromnych możliwości w rękach kompozytorów muzycznych.